Dép “cục gạch”, Crocs, Ugg hay những đôi giày thô kệch từng bị chê tơi tả nay lại bán chạy như đồ thời thượng. Từ sàn diễn thời trang đến vỉa hè, từ sao quốc tế đến shipper, dân văn phòng, trào lưu “giày xấu” đang phủ sóng mọi tầng lớp. Điều gì khiến những món tưởng chỉ để đi tạm bỗng trở thành lựa chọn của người tiêu dùng hiện đại – thậm chí tạo ra một “nền thẩm mỹ mới” của thời trang?

Khi sự thoải mái trở thành “xa xỉ phẩm” mới

Dép “cục gạch”, Crocs, giày Ugg – những món từng bị chê thậm tệ – bỗng lội ngược dòng mạnh mẽ. Cảm giác càng “thô”, càng “lạ mắt”, càng giống đồ đi trong nhà… thì lại càng được săn đón. Thị hiếu tưởng như nghịch lý này thực ra chạm đúng tâm lý của người tiêu dùng hậu Covid: ưu tiên sự thoải mái và tự do tuyệt đối.

Mùa đông năm nay, những đôi Ugg lông cừu tiếp tục “khuynh đảo” thị trường. Đơn giản vì chúng ấm, tiện, xỏ vào là đi, và không bắt người dùng phải đánh đổi đôi chân lấy vẻ thanh mảnh. Trước Ugg, giày barefoot từng gây sốt toàn cầu nhờ sự lăng xê của Jennie – ca sĩ Hàn Quốc vốn có “quyền lực dẫn trend” đáng gờm.

Thực tế, từ năm 2016, thời trang thế giới đã bắt đầu nghiêng về những thiết kế kỳ quặc: dép quai hậu nhựa, sandals chunky kiểu “giày của bố”, dép platform như thập niên 90–2000. Những món đồ thô kệch bất ngờ thành hàng hot, xuất hiện dày đặc trên sàn diễn Gucci, Chanel, Loewe cho đến streetstyle của influencers khắp châu Á – Âu – Mỹ.

Năm 2024, đôi giày lưới bằng nhựa tuổi thơ – nhờ cặp song sinh nhà Olsen – “hóa rồng” thành món gây sốt mới. Jennifer Lawrence, Blake Lively hay loạt ngôi sao châu Á đều xỏ chúng lên phố. Tại Việt Nam, dép “cục gạch”, Crocs, Birkenstock len lỏi từ tủ đồ của người nổi tiếng đến dân văn phòng, học sinh, shipper và tiểu thương – những nhóm tiêu dùng vốn cực nhạy với yếu tố tiện dụng.

Nike và Martine Rose còn “đổ thêm dầu vào lửa” với mẫu Shox MR4 – giày bóng đá cao gót dành cho dân công sở. Kho hàng cháy sạch chỉ sau vài tháng. Balenciaga tung Crocs cao gót. Birkenstock liên tục ra mắt màu mới, dòng mới. Thị trường giày dép chưa bao giờ náo nhiệt như hiện nay.

2. Tự do cá tính – cú hích khiến “giày xấu” thành biểu tượng

“Ugly fashion” lên ngôi không chỉ vì thoải mái. Nó còn đánh trúng tinh thần của thế hệ trẻ: khác biệt – phá cách – không chạy theo quy chuẩn thẩm mỹ cũ.

Trên Vogue, nhà tâm lý học thời trang Carolyn Mair lý giải: não bộ con người tự nhiên bị hút vào những thứ mới lạ, “lệch chuẩn”. Đôi giày càng bất thường, càng gây chú ý. Trong kỷ nguyên mạng xã hội, thu hút sự chú ý chính là “tiền tệ”.

Báo cáo của European Marketing Academy cũng chỉ ra rằng với Gen Z, mặc đồ kém đẹp đôi khi lại là “tuyên ngôn biết chơi”. Cụm từ “ugly chic” trở thành từ khóa được giới trẻ sử dụng để tôn vinh tinh thần “xấu nhưng có gu”.

Nhà thiết kế Vũ Việt Hà nhận định: thời đại TikTok – Instagram là thời đại của sự lan truyền. Một đôi giày càng gây tranh cãi, càng dễ viral. Vẻ ngoài khó nhìn vô tình trở thành lợi thế cạnh tranh.

Bên cạnh đó, người dùng được “trao quyền” nhiều hơn. Crocs cho gắn thêm charm, phối màu lạ. Mỗi đôi giày trở thành câu chuyện cá nhân, không ai giống ai. Điều này đặc biệt hợp với Gen Z và một bộ phận Gen Y – những người xem thời trang là không gian sáng tạo, chứ không phải cuộc đua đồng phục.

Nhiều người Việt chia sẻ lý do mua “giày xấu” cực đơn giản: “Tiện, êm chân mà vẫn cao thêm vài phân"; “Giống đang đi dép ở nhà, đi đâu cũng được";  “Rẻ, bền, mưa nắng đều xài tốt.”

Một đôi giày 90.000 đồng được shipper sử dụng quanh năm. Một đôi Ugg vài triệu vẫn được dân công sở săn lùng. Hai nhóm đối tượng khác nhau nhưng cùng một nhu cầu: thoải mái – linh hoạt – dễ sống.

Thời trang xấu: không chỉ là trend, mà là dấu hiệu của một “thẩm mỹ mới”

Straits Times đánh giá ugly fashion không phải xu hướng thoáng qua mà là khởi đầu của một nền thẩm mỹ linh hoạt hơn, phi chuẩn hơn. Khi người trẻ muốn tự do định nghĩa lại cái đẹp, những món đồ từng bị chê sẽ có cơ hội “tỏa sáng”.

Giày xấu, dép lạ bùng nổ vì chúng phục vụ đúng mong muốn của người tiêu dùng hiện đại: hoải mái – nổi bật – vui vẻ – và mang bản sắc cá nhân.

Thời trang vì thế trở về đúng bản chất: một cuộc chơi, nơi ai cũng có quyền định nghĩa cái đẹp cho riêng mình.